Het was de langste kabinetsformatie ooit in Nederland, maar afgelopen maandag 10 januari was het zover: het kabinet-Rutte IV trad aan. Dit nieuwe kabinet heeft een zware verantwoordelijkheid: het vertrouwen van de burger weer terugwinnen. In het jaar 2021 is er, onder andere op politiek vlak, veel gebeurd: kabinet-Rutte III viel door de toeslagenaffaire, de verkiezingen brachten veel nieuwkomers in de Tweede Kamer en de formatienotulen lekten uit. Het vertrouwen van burgers in de politiek is zorgwekkend laag. Als klap op de vuurpijl is ons land zelf ook steeds meer intern verdeeld geraakt. Het is nu aan kabinet-Rutte IV om ons door de roerige jaren ’20 te leiden. Nederland heeft behoefte aan eensgezindheid, orde en échte democratie. SGP-jongeren heeft daarom vier aanbevelingen voor Rutte IV.

1: Herstel de band met de Tweede Kamer

Om de band met de Kamer te herstellen zijn macht en tegenmacht nodig. De regering moet handelen vanuit het besef dat zij volledig ten dienste staat van de Tweede Kamer en daarmee van het volk. Stimuleer kritisch denken binnen en buiten de coalitie en luister naar álle partijen: van BIJ1 tot FVD. Sluit partijen niet uit zoals de PvdA ooit deed: zij heeft uit principe een tijdje geen moties van de PVV gesteund. Dergelijke praktijken komen de besluitvorming beslist niet ten goede. Daarnaast moet de Kamer haar controlerende functie goed kunnen uitoefenen, zodat er sprake is van échte democratie. Dat betekent dat het kabinet de Kamer goed en tijdig moet informeren. Houd geen stukken achter en zorg dat de Kamer op de hoogte is vóórdat stukken via de media naar buiten komen. Zorg voor orde en structuur. Wees ten slotte bereid om fouten in te zien en toe te geven.

2: Zorg voor maatwerk

Er wordt te vaak geregeerd op basis van modellen of adviezen van deskundigen op deelterreinen. Deze aanpak is technisch en systematisch. Verschillende situaties worden op eenzelfde manier behandeld zonder dat rekening wordt gehouden met unieke, specifieke omstandigheden. Dit ging onder andere mis bij de toeslagenaffaire. Het is daarom belangrijk dat in het beleid van de regering ruimte is voor maatwerk voor alle burgers. Bekijk per geval wat het beste is om te doen. Op deze manier wordt recht gedaan aan de vele verschillende belangen die naast elkaar bestaan. Zorg er daarom voor dat burgers met klachten goed terecht kunnen. Denk aan een goed georganiseerd klachtenloket per ministerie of per gemeente, waar burgers goed geholpen worden als zij denken dat zij door een systematische aanpak benadeeld zijn. Doe op deze manier recht aan individuele gevallen en bescherm de positie van de zwakken en minderheden in de maatschappij.

3: Versterk de sociale cohesie in Nederland

Het politieke en sociale klimaat in Nederland verhardt. Men verwijt elkaar van alles en als men het niet eens is, reageert men als door een wesp gestoken. Het morele vingertje wordt snel geheven en mensen lijken elkaars mening niet meer te respecteren of tolereren. Hierdoor dreigt een nieuwe verzuiling en dat moet absoluut voorkomen worden. Links of rechts, regering of parlement, praktisch of theoretisch geschoold: iedereen heeft elkaar nodig. Immers: juist samen komen we tot een oplossing van grote problemen waarbij veel belangen betrokken zijn. Daarom is het zo belangrijk dat burgers elkaar vasthouden. De regering moet nadenken over manieren om de sociale cohesie en collectieve identiteit van ons land te versterken. Stimuleer bijvoorbeeld het samen zingen van het Wilhelmus en ga niet mee in de cancelculture, het ‘cancelen’ van diverse publieke zaken die ineens ‘niet meer kunnen’. Zo zou de straatnaam Herengracht veranderd moeten worden, omdat deze niet inclusief genoeg is. Deze annuleersfeer roept voornamelijk weerstand op en ondermijnt het algemeen belang en de collectieve identiteit.

4: Overweeg alternatieve bestuurlijke opties

Er wordt gewerkt aan een nieuws bestuurscultuur. Althans, dat is de bedoeling. Nadat deze belofte is uitgesproken, zijn er echter nog maar weinig dingen gebeurd die deze nieuwe bestuurscultuur dichterbij brengen. Er moet wat gedaan worden om de disbalans van de wetgevende en uitvoerende macht op te lossen. Het is belangrijk dat de regering en de Tweede Kamer samen nadenken over oplossingen, zoals de commissie- Remkes al eerder deed. Wellicht is het verstandig om een maximum van twee termijnen voor een minister-president in te stellen of de koning weer bij de kabinetsformatie te betrekken. Werk daarnaast altijd met een dun regeerakkoord, zodat de Tweede Kamer veel invloed heeft op het beleid. Overweeg dus verschillende oplossingen en kijk hoe andere landen dit soort zaken ingericht hebben.

Het kersverse kabinet-Rutte IV heeft dé ultieme kans om het vertrouwen van burgers in de politiek te herstellen. De beste aanbeveling die we het kabinet kunnen meegeven is dit: “Vrees God en houd Zijn geboden, want dit betaamt alle mensen” (Prediker 12 vers 13). SGP-jongeren wenst alle ministers en staatssecretarissen veel wijsheid toe.