Ongetwijfeld heb je wel eens een aflevering of item van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) voorbij zien komen. Bijvoorbeeld Kees van der Staaij die te gast was bij Op1 over zijn afscheid uit de politiek; Chris Stoffer die een initiatiefnota voor defensie bij ‘Goedemorgen Nederland’ presenteert, etc. We hebben allemaal in meer of mindere mate met de NPO te maken. Op het eerste oog schuilt hierin niet direct een probleem. Echter, de NPO treedt steeds vaker buiten haar boekje. Daarover maakt SGP-jongeren zich zorgen. We lichten dat graag toe.

Doelstelling

Wat doet de NPO dan precies en wat vinden wij als SGP-jongeren daar vervolgens van? In de begroting van 2023 geeft de NPO aan dat ze als hoofddoel hebben: “Door programma’s Nederlanders samen te brengen en met elkaar verbinden”. Ze proberen vrij van commerciële en politieke doeleinden vanuit verschillende invalshoeken verslag te doen van (inter)nationale gebeurtenissen (NPO, 2022). De NPO wil als publieke omroep op een transparante manier een onafhankelijke en betrouwbare nieuwsvoorziening bieden en zorgen voor duiding, debat, cultuur, sport & educatie. Ook hierin zit niet het directe probleem waar SGP-jongeren op doelt.

Hervorming

Echter, programma’s die niet zorgen voor duiding, debat, cultuur en educatie horen volgens SGP-jongeren niet thuis bij een publieke omroep. We besteden ons belastinggeld liever niet aan vermaak, maar aan inhoud, iets waar alle Nederlanders wat aan hebben, ze betalen immers allemaal mee. Sport-, zang- en entertainmentprogramma’s verkrijgen hierom niet onze voorkeur. Wij onderschrijven het rapport van het Adviescollege Publieke Omroep uit 2023 waarin wordt opgeroepen terug te keren naar 6 omroepen, de huidige samenstelling blijkt onwerkbaar (APO, 2023). Wij juichen het advies voor een Autoriteit Publieke Media van harte toe. Dit zorgt voor een meer onafhankelijke beoordeling en gaat versnippering van besluitvorming tegen. Daarnaast komt de publieke omroep hiermee meer los te staan van de politieke waan van de dag. SGP-jongeren maakt zich tevens zorgen over de feitelijke onjuistheden die omroepen binnen de NPO presenteert over religie en aanverwante onderwerpen. SGP-jongeren stelt hierbij dat alle omroepen binnen de NPO een gebalanceerd beeld moeten bieden over de werkelijkheid, en dat men geen meningen moet censureren waarmee ze het oneens is.

Sanering

De begrote kosten voor de NPO in 2023 beslaan een totaalbedrag van 993 miljoen euro. In 2024 is er zelfs 1,013 miljard begroot. Elk jaar gaat er zo’n 20 miljoen extra naar de NPO. Dit brengt de belastingbetaler jaarlijks bij elkaar. SGP-jongeren wil dat de NPO fors gaat bezuinigen en vindt het zorgelijk dat er elk jaar meer geld gaat naar de publieke omroep. Daarom wil SGP-jongeren graag NPO-3 volledig afschaffen, dit onder andere omdat ze volgens SGP-jongeren niet voldoet aan de totale doelstelling van de NPO. NPO-3 programma’s die daadwerkelijk zorgen voor duiding, debat, cultuur en educatie moeten verdeeld worden over NPO-1 en NPO-2.

Ideologische grondslag

Tenslotte maakt SGP-jongeren zich zorgen over de erg ideologische grondslag van bepaalde omroepen. Bijvoorbeeld: voor het reces zette het BNNVARA-programma Spuiten en Slikken van ons belastinggeld een burgerinitiatief over het niet strafbaar stellen van abortus op de agenda van de Tweede Kamer. SGP-jongeren stelt dat de politieke onafhankelijkheid van BNNVARA hiermee ernstig in het geding komt en vraagt de NPO-ombudsman dan ook in te grijpen wanneer welke omroep dan ook op de stoel van de politiek gaat zitten.

SGP-jongeren betreurt dat de ombudsman in deze specifieke casus niet heeft ingegrepen bij BNNVARA. De NPO heeft als doel vrij van politieke doeleinden verslag te doen van gebeurtenissen. Deze regel heeft BNNVARA met de agendering van een initiatiefnota overtreden; ze zijn op de stoel van de politiek (betrokken burger) gaan zitten. We zien helaas vaker dat omroepen binnen de NPO op de stoel van de politiek gaan zitten. De ombudsman moet hier alerter op zijn en vaker ingrijpen. De NPO is een collectief van publieke omroepen, het is geen spreekbuis van politieke partijen.

SGP-jongeren is er alert op dat omroepen en politiek niet met elkaar vermengd zijn. Omroepen behoeven niet neutraal te zijn, maar politieke en commerciële onafhankelijkheid zijn essentieel voor de persvrijheid.