Bekijk alle actualiteiten
‘De problemen in de jeugdzorg stapelen zich op…’. Dit soort zinsneden komen regelmatig in het nieuws. Om te kijken naar en te spreken over het functioneren van de jeugdzorg bracht commissie Zorg, samen met SGP-beleidsmedewerker Ardjan Boersma, een werkbezoek aan jeugdhulporganisatie Timon. Hier kwamen verschillende problemen en oplossingen aan bod.
Tijdens het werkbezoek werd uitgelegd hoe Timon zich op een innovatieve wijze inzet voor jongeren die door omstandigheden niet thuis kunnen wonen. Zij bieden o.a. specialistische hulp in een PerspectiefHuis. Dit betreft een kleinschalige woonvorm waar jongeren in een huiselijke sfeer kunnen opgroeien en persoonlijke begeleiding krijgen om een positieve toekomst op te bouwen.
In een rondetafelgesprek met directeur Ernst-Jan van Keulen, gedragswetenschapper Margret Rosier en teammanager Laura van de Zanden gingen we dieper in op de uitdagingen en mogelijkheden binnen de jeugdzorg. Problemen die ter sprake kwamen waren de stijgende zorgvraag en de toenemende complexiteit van zorg. We hoorden verhalen over jongeren die niet alleen te maken hebben met gezinsproblemen, maar ook met zaken zoals schulden, verslavingen, psychische problemen en trauma's door geweld of misbruik. Deze problemen zijn vaak verweven en maken effectieve hulpverlening ingewikkelder. Daarnaast werd het personeelstekort besproken. Er werd vooral benadrukt dat er voor de transitie van gesloten jeugdhulp naar vormen van specialistische open jeugdzorg meer geld en personeel nodig is. Deze beide vereisten zijn vaak niet voorhanden, terwijl de baten van deze transitie erg hoog zijn. Bij deze vormen van kleinschalige jeugdhulp integreren jongeren namelijk sneller en hebben op latere leeftijd minder vaak zorg nodig.
De toenemende zorgvraag werd ook bezien vanuit het maatschappelijk oogpunt. Er werd gesproken over de impact van onze individualistische samenleving. Doordat mensen steeds meer op zichzelf gericht zijn, verliezen we het gevoel van gemeenschapszin. Dit leidt ertoe dat veel problemen pas worden opgemerkt als ze al groot en complex zijn.
Daarom ligt een oplossing voor de problematiek volgens Timon in het versterken van de maatschappelijke gemeenschapszin. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat het hebben van een sterke gemeenschap positief bijdraagt aan het mentaal welzijn van jongeren. Jongeren die zich verbonden voelen met hun gemeenschap, hebben minder kans op depressie en angst, en vertonen minder risicogedrag. Door meer oog te hebben voor elkaar, actief deel te nemen aan verenigingen en sociale netwerken te versterken, kunnen veel problemen vroegtijdig worden opgevangen en voorkomen. Preventie is niet alleen beter voor de jongeren, maar ook voor de samenleving als geheel.
Om dan hulp te bieden aan jeugd, gaven medewerkers van Timon aan dat er eigenlijk meer PerspectiefHuizen zouden moeten zijn. Deze kleinschalige woonvormen bieden een veilige en ondersteunende omgeving voor jongeren om zich te ontwikkelen. Uniek aan het PerspectiefHuis is dat er vrijwillige omwoners inwonen. Zij hebben laagdrempelig contact met de jongeren, zonder het zorgdossier van hen te kennen. Het doel hiervan is dat de jongeren leren leven in relatie en ze een gevoel van wederkerigheid ontwikkelen. Daarnaast kan er door de kleinschaligheid (8 jongeren per groep) erg goed worden ingezet op de relatie.Relationele veiligheid enverbindend gezag zijn volgens Timon sleutels tot succes. Echter, deze aanpak kost meer geld dan de huidige methoden, wat een uitdaging vormt in tijden van financiële druk.
Een ander belangrijk punt was de noodzaak voor betere samenwerking tussen verschillende zorgverleners. Huisartsen, GGZ-professionals en sociale wijkteams moeten nauwer samenwerken om jongeren effectief te kunnen helpen. Het is met name belangrijk dat de sociale wijkteams problemen beter herkennen en deze zelfstandig kunnen oplossen, in plaats van het te moeten doorsluisen naar andere hulpverleners. Daarnaast werd ook benadrukt hoe belangrijk het is dat de politiek pleegouderschap stimuleert en faciliteert. Uit wetenschappelijke studies blijkt namelijk dat pleegzorg niet alleen beter is voor het welzijn van kinderen, omdat ze zo thuis mogelijk opgroeien, in een stabiele en liefdevolle omgeving, maar ook financieel voordeliger is dan langdurige institutionele zorg.
Naar aanleiding van het werkbezoek realiseerden we ons dat echte verandering begint bij een betrokken samenleving waar iedereen bereid is om een beetje meer op elkaar te letten. Precies wat de Bijbel ons leert: omzien naar je naaste.
